زکان صنع کردی گوهری ساز وزان گوهر محیط هستی آغاز
به سویش دیده قدرت گشادی بنای آفرینش زو نهادی
ازو دردی و صافی ساز کردی زمین و آسمان آغاز کردی
به روی یکدگر نه پرده بستی ثوابت را ز جنبش پا شکستی
به تار کاکل خور تاب دادی لباس نور در پیشش نهادی
به نور مهر مه را ره نمودی نقاب ظلمتش از رخ گشودی
نمودی قبله‌ی کروبیان را گشودی کام مشتی ناتوان را
به راه جستجو کردی روانشان به سیر مختلف کردی دوانشان
جهان را چار گوهر مایه دادی سه جوهر را از او پیرایه دادی
تک و پوی فلک دادی به نه گام زمین را ساز کردی هفت اندام
شب و روزی عیان کردی جهان را دو کسوت در بر افکندی زمان را
طلب کردی کف خالی زعالم ز آب ابر لطفش ساختی نم
وز آن گل باز کردی طرفه جسمی برای گنج عشق خود طلسمی
چو او را بر ملایک عرض کردی ملک را سجده او فرض کردی
یکی را سجده‌اش در سر نگنجید به گردن طوق دار لعن گردید
در گنجینه احسان گشادی در آن ویرانه گنج جان نهادی
نهادی در دلش سد گنج بر گنج وزان گنجش زبان کردی گهر سنج
به ده کسوت نمودی ارجمندش به تاج عقل کردی سر بلندش
نهادی گنج اسما در دل او ز لطفت رست این گل از گل او
به او دادی دبستان فلک را نشاندی در دبستانش ملک را
به گلزار بهشتش ره نمودی در آن باغ بر رویش گشودی
چو حورش برد از جا میل دانه به عزم دانه چیدن شد روانه
ز بهر خوشه کردن ساخت چون داس به رخش راندنش بستند قسطاس
بسان خوشه کاه افشاند بر سر ز بی برگی لباس برگ در بر
حدیث نا امیدی بر زبان راند قدم از روضه رضوان برون ماند
نوای ناله بر گردون رسانید به عزم توبه اشک خون فشانید
که یارب ظلم کرده بر تن خویش ببخشا تا نمانم زار از این بیش
از آن قیدش به احسان کردی آزار به خلعت‌های عفوش ساختی شاد
اگر آدم بود پرورده تست و گر عالم پدید آورده‌ی تست
تویی کز هیچ چندین نقش بستی ز کلک صنع بر دیبای هستی
ز تو قوس قزح جا کرد بر اوج وز او دادی محیط چرخ را موج
به راهت کیست مه رو بر زمینی چو من دیوانه گلخن نشینی
به گلخن گرنه از دیوانگی زیست به روی او ز خاکستر نشان چیست
فلک را داغ خور بردل نهادی ز بذرش پنبه بهر داغ دادی
بلی رسم جهانست اینکه هر روز بود کم پنبه‌ی داغ از دگر روز
درون شیشه چرخ مدور ز صنعت بسته‌ای گلهای اختر
ز شوقت کوه از آن از جا نجسته که او را خارها در پا نشسته
تو بستی بر کمر گه کوه را زر صدف را از تو درگوش است گوهر
ترا آب روان تسبیح خوانی پی‌ذکر تو هر موجش زبانی
صدف را خنده در نیسان تو دادی دهانش را ز در دندان تو دادی
فلک را پشت خم از بار عشقت دل مه روشن از انوار عشقت
نهی درج دهان را گوهر نطق دهی تیغ زبان را جوهر نطق
به کنهت فکر کس را دسترس نیست تویی یکتا و همتای تو کس نیست
به نام تست در هر باغ و بستان به کام جو زبان آب جنبان
که جنبش داد مفتاح زبان را وزان بگشود در گنج بیان را
سرای چشم مردم روشن از چیست در این منظر فتاده سایه از کیست
زهی آثار صنعت جمله هستی بلندی از تو هستی دید و پستی
منم خاکی به پستی رو نهاده به زیر پای نومیدی فتاده
*****************************
وحشی بافقی
دوستان شرح پریشانی من گوش کنید داستان غم پنهانی من گوش کنید
قصه بی سر و سامانی من گوش کنید گفت وگوی من و حیرانی من گوش کنید
شرح این آتش جان سوز نگفتن تا کی سوختم سوختم این راز نهفتن تا کی
روزگاری من و دل ساکن کویی بودیم ساکن کوی بت عربده‌جویی بودیم
عقل و دین باخته، دیوانه‌ی رویی بودیم بسته‌ی سلسله‌ی سلسله مویی بودیم
کس در آن سلسله غیر از من و دل بند نبود یک گرفتار از این جمله که هستند نبود
نرگس غمزه زنش اینهمه بیمار نداشت سنبل پرشکنش هیچ گرفتار نداشت
اینهمه مشتری و گرمی بازار نداشت یوسفی بود ولی هیچ خریدار نداشت
اول آن کس که خریدار شدش من بودم باعث گرمی بازار شدش من بودم
عشق من شد سبب خوبی و رعنایی او داد رسوایی من شهرت زیبایی او
بسکه دادم همه جا شرح دلارایی او شهر پرگشت ز غوغای تماشایی او
این زمان عاشق سرگشته فراوان دارد کی سر برگ من بی سر و سامان دارد
چاره اینست و ندارم به از این رای دگر که دهم جای دگر دل به دل‌آرای دگر
چشم خود فرش کنم زیر کف پای دگر بر کف پای دگر بوسه زنم جای دگر
بعد از این رای من اینست و همین خواهد بود من بر این هستم و البته چنین خواهدبود
پیش او یار نو و یار کهن هر دو یکی‌ست حرمت مدعی و حرمت من هردو یکی‌ست
قول زاغ و غزل مرغ چمن هر دویکی‌ست نغمه‌ی بلبل و غوغای زغن هر دو یکی‌ست
این ندانسته که قدر همه یکسان نبود زاغ را مرتبه مرغ خوش الحان نبود
چون چنین است پی کار دگر باشم به چند روزی پی دلدار دگر باشم به
عندلیب گل رخسار دگر باشم به مرغ خوش نغمه‌ی گلزار دگر باشم به
نوگلی کو که شوم بلبل دستان سازش سازم از تازه جوانان چمن ممتازش
آن که بر جانم از او دم به دم آزاری هست می‌توان یافت که بر دل ز منش یاری هست
از من و بندگی من اگر اشعاری هست بفروشد که به هر گوشه خریداری هست
به وفاداری من نیست در این شهر کسی بنده‌ای همچو مرا هست خریدار بسی
مدتی در ره عشق تو دویدیم بس است راه سد بادیه‌ی درد بریدیم بس است
قدم از راه طلب باز کشیدیم بس است اول و آخر این مرحله دیدیم بس است
بعد از این ما و سرکوی دل‌آرای دگر با غزالی به غزلخوانی و غوغای دگر
تو مپندار که مهر از دل محزون نرود آتش عشق به جان افتد و بیرون نرود
وین محبت به سد افسانه و افسون نرود چه گمان غلط است این ، برود چون نرود
چند کس از تو و یاران تو آزرده شود دوزخ از سردی این طایفه افسرده شود
ای پسر چند به کام دگرانت بینم سرخوش و مست ز جام دگرانت بینم
مایه عیش مدام دگرانت بینم ساقی مجلس عام دگرانت بینم
تو چه دانی که شدی یار چه بی باکی چند چه هوسها که ندارند هوسناکی چند
یار این طایفه خانه برانداز مباش از تو حیف است به این طایفه دمساز مباش
می‌شوی شهره به این فرقه هم‌آواز مباش غافل از لعب حریفان دغا باز مباش
به که مشغول به این شغل نسازی خود را این نه کاری‌ست مبادا که ببازی خود را
در کمین تو بسی عیب شماران هستند سینه پر درد ز تو کینه گذاران هستند
داغ بر سینه ز تو سینه فکاران هستند غرض اینست که در قصد تو یاران هستند
باش مردانه که ناگاه قفایی نخوری واقف کشتی خود باش که پایی نخوری
گر چه از خاطر وحشی هوس روی تو رفت وز دلش آرزوی قامت دلجوی تو رفت
شد دل‌آزرده و آزرده دل از کوی تو رفت با دل پر گله از ناخوشی خوی تو رفت
حاش لله که وفای تو فراموش کند سخن مصلحت‌آمیز کسان گوش کند
*************************
شعری از : وحشی بافقی
| بیا ساقی و، طرح نو درفکن! | گلین خشت از طارم خم شکن! | |
| برآور به خلوتگه جست و جوی | به آن خشت، بر من در گفت و گوی! | |
| بیا مطرب و، عود را ساز ده! | ز تار وی‌ام بر زبان بند نه! | |
| چو او پرده سازد شوم جمله گوش | نشینم ز بیهوده گویی خموش |
| بیا ساقی و، زآن می دلپسند | که گردد از او سفله، همت بلند، | |
| فروریز یک جرعه در جام من! | که دولت زند قرعه بر نام من | |
| بیا مطرب و ز آن نو آیین سرود | که بر روی کار آرد آب‌ام ز رود، | |
| درین کاخ زنگاری افکن خروش! | فروبند از کوس شاهی‌م گوش! |
| بیا ساقیا، ساغر می بیار! | فلک‌وار دور پیاپی بیار! | |
| از آن می که آسایش دل دهد | خلاصی ز آلایش گل دهد | |
| بیا مطربا! عود بنهاده گوش | به یک گوشمال آورش در خروش! | |
| خروشی که دل را به هوش آورد | به دانا پیام سروش آورد |
| بیا ساقی! آن باده‌ی عیب‌شوی | که از خم فتاده به دست سبوی، | |
| بده! تا دمی عیب‌شویی کنیم | درون فارغ از عیب‌جویی کنیم | |
| بیا مطرب و، پرده‌ای خوش بساز! | وز آن پرده کن چشم عیبم فراز! | |
| که تا گردم از عیب‌جویی خموش | شوم بر سر عیب‌ها پرده‌پوش |
| بیا ساقی! آن جام غفلت‌زدای | به دل روزن هوشمندی گشای، | |
| بده! تا ز حال خود آگه شویم | به آخرسفر، روی در ره شویم | |
| بیا مطرب و، ناله آغاز کن! | شترهای ما را حدی ساز کن | |
| که تا این شترهای کاهل‌خرام | شوند اندرین مرحله تیزگام |