ســــاقی مستـــــــان

ســـاقی مستـــان


در جهان جان چو من یک عــاشق هشیـــار نیست
یک سر مــوی مـرا پیـــوند ننـــــگ و عـــــــار نیست
هیچ جامی در جهان چون جام من سرشـار نیست
خـــورده ام زان مـــی که انـدر خــانه خمــار نیست
دیــده ام یــاری که مثلش در همـه اقطــــار نیست

هـر که عــاشق پیشــه نبـود غیـر انســـانش بدان
نیست غیــر از عشق جـانــان معنی کــون و مکان
عـاشق و معشــوق با هـــم بیـن بهــــــر دور زمان
واقف دم بـــاش ای دل در میــــان جســم و جــان
وصــل و هجــری جــان من مـا بین ما و یـار نیست

آفتــاب عشـق از نقطــه ای ســـــــر بــــر کنـــــــد
گـرچـــه مغـــرب باشد آنجـــا مشــرق خــــاور کند
هـــر زمـــان با عشقبـــازان جلــــوه دیگـــــــــر کند
زآتــش عشقـــش وجـودت جملـــه خاکستـــر کند
او چــه دانــد کــز ره تحفیــق بـــر خــــوردار نیست

نــور حــق بینــی هــویـدا گر گشـایـی چشم جـان
در دل هـر ذره ای خــــورشیــد مـی بینــی عیـــان
دیــده ای خــواهــم که بشنــاسد خــداونـد جهان
کـو بصیــری تـا نشـان یـابـدز یــــــــار بــی نشـــان
چشــم دل بگشـاکه غیر از ذات حــق دیـار نیست

نیست در هـــر صــورتی ظاهــر بغیــر از ســـر یـار
جلـوه حـــق را نبینــد عــاشــق نقــش و نگــــــار
نیست شـو پیش جمــال یــار هستــــــی را گذار
تـا بچشـم جـــان و دل بینـــی جمــــال کــــردگار
چشم هــر نــا اهل و جـــاهل قابل دیـدار نیست

بوالحکـم بـو جهـل شد از جهــل بگــــذر از خودی
بگــذر از خــود تا کـه بینــی نــور پـــاک احمــــدی
منکـر احمــد کجــا نوشـد ز جـــام ســـــــــرمدی
نیک را بس فــــرقها بـــاشد بـــــــرادر از بـــــدی
بـولهـب واقـف ز سـر احمــــــد مختـــــــار نیست

نیست شـو تا کل عــــالــــــم را ببینـی یک عدد
احمــد و مـوسی و عیسی را بـود یک مستمــد
اختـلاف صـورت است این نیست جـز فـرد صمـد
میـم احمـد چون که فانی گشت می گردد احد
جـان من اسـم احـد را حـــــاجت تکـــرار نیست

بحــر معنــی یک بـود امـــواج صــــورت بیشمــار
مــی ز یک خـــم است لیکن نشـآه او صد هزار
هـر سـری باشد بنـوعی مست عشـق کردگار
هـر که را در دل نبـاشد نقـش مهــر و مهـر یـار
صبـح فــردا در مقــام یــــــــار او را بــــار نیست

هـر که عاشق نیست بـر گــو بـاده در سـاغر مکن
جـــان من گــر عـــاشقی تـــرک می احمــــر مکن
زاهـدءمنعــم ز عشـق و عـــــاشقـی دیگــــر مکن
بیـش از ایـن تلقینــم انـدر مسجــد و منبـــــر مکن
کار ما عشق است غیر از عشق ما را کار نیست

ســـاقی مستـان چـو خمـر عشق در پیمانه کرد
ای بسـا پیمــان شکن کــو خـویش را بیگـانه کرد
ترک چشـم نیــم مستش عــالمی افســانه کرد
عـاقلان را ســر به سـر از یک نظر دیـــوانـــه کرد
مست و مـدهـوشنـد یک تن آگه و بیــدار نیست

چــونکــه از روز ازل شد عشق یــارم ســرنوـشت
نی هراسم از جحیم است و نه شوقم از بهشت
غــافل آنکــو یــــــار را بهــر بهشت از کف بهشت
در حـــریم کعبـــــــه و دیـــر و کلیســــا و کنشت
مطلـب و مقصــود ما غیـــر از جمــال یـــار نیست


**********

شعر از : فـــانی اردبیلــی

مناجات پیر هرات

الهی ای دهنده عطا و پوشینده جفا نه پیدا که پسند کو؟ او پسندیده چراینده بناها به قضا پس کوی که چرا؟

الهی کار پیش از آدم و حواست و عطا پیش از خوف و رحاست اما آدمی به سبب دیدن مبتلاست ـ خاصه او آنکس است که از سبب دیدن رهاست اگر اسیاء احوال است قطب مشیت بجاست ـ

الهی عنایت کوه است و فضل تو دریاست کوه کی فرسود و دریا کی کاست عنایت تو کی جست و فضل تو کی واخواست؟ پس شادی یکی است که دوست یکتاست ـ

الهی نه دیدار ترا بهاست و نه رهی را صحبت سزاست و نه از مقصود ذره یی در جان پیداست ـ پس این درد و سوز در جهان چراست پیداست که بلا را در جهان چند جاست ـ این همه سهم است اگر روزی باین خار خرماست ـ

الهی از کرم همین چشم داریم و از لطف تو همین گوش داریم بیامرز ما را که بس آلوده ایم بکرد خویش بس درمانده ایم بوقت خویش بس مغروریم به پندار خویش بس محبوبیم در سزای خویش دست گیر ما را به فضل خویش باز خوان ما را بکرم خویش ـ بارده ما را به احسان خویش ـ

الهی چه سوز است این که از بیم فوت تو در جان ما در عالم کسی نیست که ببخشاید بروز زمان ما ـ

عزیز تو گیتی چند نهان شوی و چند پیدا دلم حیران گشت و جان شیدا تا کی این استتار و تجلی آخر کی بود آن تجـــــــلی جاودانی ـ

الهی جلا عزت تو جای اشارت نگذاشت محو و اثبات تو راه اضافت بر داشت تا گم گشت هر چه رهی در دست داشت ـ

الهی آب عنایت تو به سنگ رسید سنگ بارگرفت سنگ درخت رویایند درخت میوه بار گرفت درختی که بارش همه شادی طعمش همه انس بویش همه آزادی ـ درختی که بیخ آن در زمین وفا شاخ آن بر هوا ـ رضا میوه آن معــرفت و صفا ـ حاصل آن دیدار و لقا

الهی به چه شادم؟ به آنکه نه بخویشتن بتو افتادم

الهی تــــــو خواستی نـــه من خــواستم ـ

الهی این چه بتر روزیست؟ ترسم که مرا از تو جز حسرت نه روزیست ـ

الهی میلرزم از آنکه نه ارزم چه سازم جز از آنکه می سوزم تا از این افتادگی بر خیزم ـ

الهی از بخت خود چون پرهیزم و از بودنی کجا گریزم؟ و نا چاره را چه آمیزم و در هامون کجا گریزم ـ

الهی ار تو فضل کنی از دیگران چه داد و چه بیداد ور تو عدل کنی پس فضل دیگران چون باد ـ

الهی گفت تو راحت دل است و دیدار تو زندگانی جان زبان بیاد تو ناز دو دل به مهر و جان بعیان ـ

الهی بهر صفت که هستم بر خواست تو موقوفــم ـ بهر نام که مرا خوانند به بندگی تو معروفم تا جان دارم رخت از ین کوی بر ندارم او که تو آن اویی بهشت او را بنده است او که تو در زندگانی اویی جاوی زنده است ـ

الهـــی آنچــه من از تو دیدم دوگیتی بیاراید عجب اینست که جان من از بیم داد تو دمی نیاساید ـ

الهی چند نهان باشی؟ و چند پیدا؟ که دلم حیران گشت و جان شیدا؟ تاکی این استتار و تجلی ؟ کی بود آن تجلی جاودانی ـ

الهی دانش و کوشش محنت آدمیت و بهره هر یکی از توبه سزا کرا و از لیست ـ

مناجات پیر هرات

الهی اگر از دنیا نصیبی است به بیگانگان دادم و اگر از عقبی مرا ذخیره یی است به مومنان دادم ـ در دنیا مرا یاد تو بس و در عقبا مرا دیدار تو بس دنیا و عقبا دو متاعند بهایی و دید نقدیست عطائی ـ قومی بینم باین جهان از و مشغول قومی از هر دو جهان بوی مشغول گوش فرا داشته که تا نسیم سعادت از جانب قربت کی دمد؟ و آفتاب وصلت از برخ عنایت که تابد؟ بزبان بیخودی و به حکم آرزومندی میزارند و میگویند ـ

کریما مشتاق تو بی تو زندگانی چون گذرد؟ آرزومند بتو از دست دوستی تو یک کنار خون دارد ـ بی تو ای آرام جانم زندگانی چون کنم؟ چون نباشی در کنارم شادمانی چون کنم؟

الهی هر که تو را جوید او را بنقد رستخیزی باید یا بتیغ ناکامی او را خونریزی باید ـ

عزیز دو گیتی هر که قصد درگاه تو کند روزش چنین است/ یا بهره این درویش خود چنین است؟

الهی همگان در فـــراق میسوزند و محب در دیدار چون دوست دیده ور گشت ـ محب را با صبرو قرار چه کار؟

خداوندا تو ماراجاهـــل خـــواندی ـ از جاهـــــل جز جفا چه آیـــــد؟

الهی عارف ترا بنور میداند از شعاع وجود عبارت نمی تواند موحد ترا بنور قرب می شناسد و در آتش مهر میسوزد از نار باز نمی پردازد ـ

خـــــداوندا یافت ترا دریافت می جوید از غرقی در حیــــــرت طلب از یافت بــاز نمیـــــداند ـ

الهی نشان این کار مارا بی جهان کرد تا از تن نشان ما را هم نهان کرد ـ در دیده وری تورهی را بی جان کرد مهر تو سود کرد و دو گیتی زیان کرد ـ

الهی دانی بچه شادم بآنکه نه به خویشتن بتو افتادم تو خواستی نه من خواستم ـ دوست بر بالین دیدم چون از خواب برخاستم ـ

الهی آن روز کجا یابم که تو مرا بودی و من نبودم تا باز بآن روز رسم میان آتش و دودم ـ اگـــر بدو گیتی آنروز یابم من برسودم ـ ور بود تو خود را یابم به نبود تو خشنودم ـ

خــدایا نه شناخت ترا توان نه ثناء ترا زبان نه دریای حلال و کبریا ترا کران ـ پس تر مدح و ثنا چون توان ـ ترا که داند که ترا تو دانی تو ـ ترا نداد کس ترا تو دانی بس ـ

الهی اگر در کمین سر تو بما عنایت نیست سر انجام قصه ما جـــز حسرت نیست ـ ای حجت را یاد و انس را یادگار خود حاضری ما را جستن چه بکار؟

الهی هر کس را امیدی و امیـــد رهی دیدار رهی را بی دیدار نه بمزد حاجت است نه با بهشت کار مرا تا باشد این درد نهــــانی ترا جویم که درمانم تو دانی ـ

الهی او که ترا بصنایع شناخت بر سبب موقوف است ـ و او که ترا به صفات شناخت در خبر محبوس است ـ او که به اشارت شناخت صحبت را مطلوبست ـ او که ربوده اوست از خود معصوم است ـ

الهی موجود عارفانی ـ آرزوی دل مشتاقانی ـ مذکور زبان مداحانی ـ چونت نخواهم که نیوشنده آواز داعیانی ـ چونت نستایم که شاد کننده دل بندگانی ـ چونت ندانم که زین جهانی ـ چونت دوست دارم که عیش جانی ؟

الهی الهی یافته میجویم با دیده ور میگویم که دارم ؟ چه جویم؟ که می بینم ؟ چه گویم شفته این جستجویم گرفتار این گفتگویم ـ

کریما این سسوز ما امروز در آمیز است نه طاقت بسر بردن و نه جای گریز است ـ سر وقت عارف تیغی تیز است نه جای آرام و نه روی پرهیز است ـ

لطیفا این منزل ما چرا چنین دور است هراهان برگشتند که این کار غرور است ـ گر منزل ما سرور است این انتظار سور است و گر جز منتظر مصیبت زده است معذور است ـ